Etkeni suçiçeği virüsüdür. Mikrop suçiçeği hastalığı sırasında deriden sinir uçlarına girer. Bunlar sinirlere sinir köklerine kadar ulaşırlar.Burada normal şartlar altında hastalık yapmadan yıllar boyu kalırlar. Ancak bunlar hastalık yapma kapasitelerini kaybetmezler.
Bu uyuyan mikroplar kanser hastalıklarına da fiziksel ve ruhsal travmalardan sonra, direnç kırıcı ilaçlar (kortizon antibiyotik)kullanılması suretiyle, üzüntü, stres, sıkıntı sonrası aktive olup ZONA hastalığı yapabilmektedir.
Sinirlerde hasar yaptığı içinde çok ağrılı bir hastalık olarak ortaya çıkabilmektedir. Deri belirtileri çıkmadan önce o bölgede uyuşma, yanma, batma görülebilir. Bunun hemen arkasından o bölgede kırmızı zemin üzerinde içi sıvı dolu kabarcıklar oluşabilir. Zona ömürde genellikle bir defa geçirilir. Hastalık vücudun tek tarafında oluşmaktadır.Daha çok vücudun sol bölgesi tutulursa da her bölgesini tutabilir.
Hastalık her yaşta görülebildiği gibi, 60 lı, 70 li yaşlarda daha sık görülür.Hastalık başlangıcında halsizlik, hafif ateş yükselmesi olabilir.Virüsü uyandırıp aktifleştiren neden bilinmemektedir. Vücudun enfeksiyonlarla baş etmesini sağlayan bağışıklık sistemindeki bir güçsüzlük virüsün çoğalmasına ve sinir boyunca deride yayılmasına neden olur.Çocuklar bile zona geliştirebilmesine rağmen, genellikle 50 yaşın üzerinde rastlanır. Hastalık, travma stres gibi faktörler zona geçirilmesine neden olabilir. Herhangi bir nedenle bağışıklık sistemi zayıflayan bir kişi zona geçirebilir. Bu kişilerde hastalık ciddi seyretmeye eğilimlidir. Bağışıklık sisteminin zayıfladığı lösemi, lenfoma gibi kanserler ve de AIDS de zona sık görülür.
Vücuttaki içi sıvı dolu kabarcıkların hepsi aynı yaştadır ve büyüklükleri aynıdır. İçi sıvı olan bu kabarcıklarda bazen kanda birikebilir. Kalıcı izde bırakabilirler.
Zona hastalığından sonra:
Bazen çok uzun süre devam eden ağrılar kalabilir. Göz etrafında oluşan zona lar da gözde hasarlar oluşturabilir. Kulak bölgesinde işitme kaybı meydana getirebilir. Zona her mevsimde her coğrafyada oluşabilen bir hastalıktır. Zona hastası olan kişilerin suçiçeği geçirmemiş gebe kadınlardan uzak durması gerekmektedir.Zona nın teşhisi kolay konulabilmektedir fakat, çok sıkıntı veren bir hastalıktır.
Zona genellikle birkaç haftada iyileşir, nadiren tekrar eder. Ağrı kesici ve soğuk pansumanlar faydalı olur. Eğer erken tanı konulup, ilaçlar erken dönemde başlanırsa, virüsün yayılımı azalır, bulgular daha çabuk iyileşir. Bu ilaçlar baş ağrısı, mide rahatsızlığı yapabilirler. Tedavinin erken başlanması önemlidir.Bu ilaçların kullanımı zona sonrasında ağrı gelişimini engellemez, fakat ağrılı dönemin kısalmasını sağlarlar. Şiddetli enfeksiyonlarda, göz tutulumunda ve şiddetli ağrı olan hastalarda antiviral ilaçlarla birlikte kortizon verilebilir. Zona sonrasında görülen ağrı kesici tabletlerin gündüz ve gece alımı ile azaltılabilir. Bazen tedavide depresyon ilaçları ağrıyı azaltmak amaçlı kullanılabilir.Günde 3-4 kez kurutucu pansumanların uygulanılması ağrıyı azaltır.
