Endoskopi vücut içerisindeki boşlukların değişik cihazlarla gözlenmesi işlemine denir. Halk arasında endoskopi denildiğinde sadece mideye bakılması anlaşılırsa da Aslında endoskopi dediğimiz gibi Genel manada vücut içerisindeki boşluklu organların gözle görülecek şekilde videoendoskopik cihazlarla incelenmesi işlemine verilen genel addır.
Örnek vermek gerekirse mide içerisine yapılan Endoskopi işlemine gastroskopi denilirken, kalın bağırsak içerisinde bakılmasına ise kolonoskopi denir.
Akciğer grafisinde veya tomografide görülen nodüller lezyonların, lekelerin tanıların konulması amacıyla bronşların endoskopi ile incelenmesi işlemine bronkoskopi denilmektedir.
Örneğin Laparoskopi (Karın içi boşluğu) , artroskopi (eklem içi boşluğu) , mediastinoskopi (göğüs kafesi boşluğu), histeroskopi (bayanlarda kısırlığı nedeni incelenirken Rahim içi) nin endoskopik cihazlar ile incelenmesi işlemleridir.
Endoskopik cihazlar rijid, sert yapıda olabildiği gibi amaca yönelik olarak esnek kıvrılabilen tarzda da üretilebilmektedirler. Gastroenteroloji dalında kullanılan endoskopik cihazlar günümüzde kıvrılabilen esnek video endoskoplardır.
Video endoskoplar genel olarak esnek hortumun uç kısmında video kamera, ışık kaynağı, hava kanalı, su kanalı, biyopsi alma gibi girişimsel işlemlerin yapılacağı tünel şeklinde bir boşluk içerirler. Bu boşluktan aynı zamanda işlem sırasında görüntüyü bozan, mide ve bağırsaklardaki sıvılar aspire edilerek uzaklaştırılabilirler.
GASTROSKOPİ
Gastroskopi, videoendoskopik cihaz ile önce ağız içini sonra yemek borusunu (Özofagus), daha sonra mide içerisini ve en sonunda 12. Parmak bağırsağı da denilen duodenumun birinci ve ikinci kısmına gözle görerek incelenmesine denir.
İşleme başlamadan önce ağız ve boğazın arka kısımları xylocain spray denilen lokal anestetik ajan ile uyuşturulur. Bu ajan bu bölgeye püskürtülerek uygulanır. Daha sonra hasta sol yan tarafına yatırılır. Damardan verilen sedoanaljezi ilaçları ile hasta yakın takip altında uyutulur. Sedoanaljezi ile uyutulan hasta parmaktan pulse oksimetre cihazı ile parsiyel oksijen basıncı takip altına alınır. Aynı zamanda monitörde hastanın kalp ritmi de bu esnada izlenmektedir. tanısal bir gastroskopi işlemi 2 ila 4 dakika arasında sürer.
Sedoanaljezi için verilen ilaçlara göre hastanın derlenme suresi değişebilmektedir. Midazolam grubu ilaçlar da derlenme süresi 30 ila 60 dakikayı bulabilir. Propofol kullanıldığında ise derlenme çok daha çabuk olacaktır. Ancak her halükarda bu hastalara o gün içerisinde araç kullanmamaları, imzalı işler yapmamaları veya sorumluluk gerektiren işler düzenlemeleri kuvvetle tavsiye edilmektedir.
Gastroskopi işlemleri esnasında genel olarak korpus dediğimiz gövde bölümünden ve midenin çıkışına yakın Antrum denilen bölgelerden endoskopi kanalının içerisinden geçirilen biyopsi forsepsi denilen küçük cihaz ile patolojik inceleme için biyopsi parçaları alınır. Alınan parçaların incelenmesi ile mide yüzeyinde helikobakter pilori bakterisinin varlığı, gastritin şiddeti, intestinal metaplazi var olup olmadığı genel olarak değerlendirilir.
Onikiparmak bağırsağının yani duodenum denilen bölgenin birinci kısmına bulbus denir. Bulbus üst gastrointestinal sistem kanamalarının en sık olduğu bölgedir. Aktif kanaması olan hastalarda gastroskopi sırasında skleroterapi denilen metot ile kanamaları durdurulabilir. Skleroterapi işlemi cihazının kanal boşluğundan geçirilen skleroterapi iğnesi aracılığı ile kanayan bölge etrafına ve ortasına yapılan yakıcı sklerozan solüsyon enjeksiyonu ile yapılır.
Gastroskopi işlemi esnasında daha birçok tedavi edici işlemler kolayca yapılabilmektedir. Midedeki poliplerin alınması, mide içerisinde zaman içinde oluşan bezoar denilen taşlaşmış gıdaların parçalanıp çıkartılması, yanlışlıkla yutulan yabancı maddelerin (toplu iğne, pil gibi) çıkartılması bunlara örnektir.
Aşağıda bir hastamda mide endoskopi işlemini görüyorsunuz. Burada olduğu gibi işlem 3 dakikak civarında sürmektedir.
Mide endoskopisi işlemi
Bu yazıyı yazan Doktora ulaşım bilgileri:
Prof. Dr. Yusuf AKCAN
Gastroenteroloji Uzm.
Ozel Istanbul Onkoloji Hastanesi
Tel. : 0 530 286 29 80
Tel. : 0 532 652 52 06
Cevizli Mah. Toros Cad. No : 86 PK:34846 Maltepe / Istanbul
