Sarılık nedir? Sarılık vücudun tümünün veya bir kısmının normalden daha sarı görülmesine denir. Sarılığı yapan madde bilirubindir. kandaki bilirubin düzeyi 3 mg/dcl üzerine çıktığında gözün beyazında (siklera) sarılık görülmeye başlanır.
Bilirubin kandaki kırmızı kürelerin normal yaşam sürelerini doldurduktan sonra yıkılmalarından açığa çıkan hemoglobinin parçalanması sonucunda oluşur. Hemoglobinin yıkılmasından sonra oluşan bilirübin kan yoluyla karaciğere gider. Karaciğerde bazı maddelerle birleştirerek (konjugasyon) kolayca çözünür hale gelir. Konjuge edilmiş bilirubine direkt bilirubin denir. Direk bilirubin safra kanalcıkları aracılığıyla safra yollarına oradan ince bağırsaklara gönderilir. Bu yolla dışkı aracılığıyla vücuttan dışarı atılır. Dışkıya sarı rengini veren yine bu bilirubindir.
Normal zamanlarda vücutta yapılan bilirubin dışkı aracılığıyla vücuttan atılmaktadır.
Sarılık nedenleri nelerdir?
Bilirübin yapımında artma veya bilirubinin vücuttan atılımında azalma veya engellenme olduğunda kandaki bilirubin miktarı artar. Ve hasta sararır.
Bilirübin yapımında artma olduğu durumlarda, çoğunlukla indirekt bilirübin (henüz konjuge olmamış bilirübin veya unkonjuge bilirübin olarak da adlandırılmaktadır.) yüksek olur. Bu durumun bir diğer adı indirekt hiperbilirübinemidir.
Bilirubinin karaciğerde konjugasyon işlemine tabi olduktan sonra küçük safra kanalcıkları atılmasında veya veya safra yollarına atıldıktan sonra ince barsakları kadar, gittiği daha büyük safra kanallarında herhangi bir tıkanıklığa bağlı olarak atılımı engellendiğinde konjuge bilirübin yüksekliği olur. Bu durumun bir diğer adı ise direkt hiperbilirübinemidir.
indirekt hiperbilirübinemi sebepleri
Hemolitik anemiler
Talasemiler
Orak hücreli anemi
G6PD enzim eksikliği
PK enzim eksikliği
Otoimmün hemolitik anemiler
Metabolik hastalıklar
Gilbert sendromu
Crigler-Najjar sendromu
Konjuge bilirubin yüksekliği (direkt hiperbilirübinemi) nedenleri sebebin yerine bağlı olarak karaciğer içi (intrahepatik ) nedenler ve karaciğer dışı (ekstrahepatik) nedenler olarak ikiye ayrılır.
İntrahepatik nedenler
Hepatitler
Siroz- ileri evre
Primer bilyer siroz
Primer siklerozan kolanjit
Kolesıtaz yapan ilaçlar
Sepsis
Granülomatöz hepatit sebepleri
Metabolik sendromlar
Rotor sendromu
Dubin- Jhonson sendromu
Ekstrahepatik nedenler
Safra yolu taşları
koledokocele
Pankreas başı tümörleri
Kolanjiyokarsinom
Safra kesesi kanserleri
ampulla wateri tümörleri
Olarak sayılabilir.
Sarılık tanısı, teşhisi nasıl konur?
Bu yazıyı yazan Doktora ulaşım bilgileri:
Prof. Dr. Yusuf AKCAN
Gastroenteroloji Uzm.
Ozel Istanbul Onkoloji Hastanesi
Tel. : 0 530 286 29 80
Tel. : 0 532 652 52 06
Cevizli Mah. Toros Cad. No : 86 PK:34846 Maltepe / Istanbul
( Gulsuyu Metro duragi karsisi)
İlgili Kelimeler Listesi: sarılık, hepatit, bilirübin, direkt bilirübin, indirekt bilirübin,Bilirubin yüksekliği, hepatit testleri, hemolitik anemi, talasemi, orak hücreli anem
Not: Aşağıdaki linklerden ilgili diğer
konuları
okuyabilir,
mavi
linkler
hızlı
site içi
arama
yapabilirsiniz
